หัวข้อ อุปมาอุปไมยทางการแพทย์ (medical analogy)
เรียน เภสัชกรทุกท่าน
เนื่องจากข้าพเจ้ากำลังจะทำงานวิจัยเรื่องอุปมาอุปไมยทางการแพทย์ แต่ในปัจจุบันยังไม่มีหนังสือหรือเวปไซด์ที่รวบรวมข้อมูลเหล่านี้ไว้ จึงเรียนเชิญที่พี่น้องชาวเภสัชกรที่เคยมีประสบการณ์การใช้อุปมาอุปไมยในการอธิบายคนไข้ หรือเคยได้ยินมา ร่วมส่งคำอุปมาอุปไมยเหล่านั้นมาเพื่อที่ผู้วิจัยจะได้ประเมินความเข้าใจของเนื้อหาและรวบรวมไว้เป็นคู่มือสำหรับเภสัชกรใช้ประกอบในการสื่อสารต่อไป แต่หลายท่านคงสงสัยว่าอุปมาอุปไมย คืออะไร
อุปมาอุปไมยทางการแพทย์ คือ การอธิบายข้อมูลทางการแพทย์ที่มีความซับซ้อนโดยการเปรียบเทียบเข้ากับสิ่งของหรือสภาวะต่างๆที่เห็นได้ในชีวิตประจำวัน ตัวอย่างเช่น
- หากผู้ป่วยเบาหวานไม่เข้าใจว่าทำไมต้องควบคุมน้ำตาลในอยู่ในเกณฑ์ ก็อธิบายได้ว่า หากน้ำตาลในเลือดสูงมากก็เปรียบเหมือนน้ำเชื่อมที่ข้นกว่าน้ำเปล่า เลือดที่ข้นเหมือนน้ำเชื่อมก็จะหนืด ดังนั้นจะไปเลี้ยงอวัยวะต่างในร่างกายได้ไม่ดี เช่นไปเลี้ยงหลอดเลือดเส้นเล็กๆที่ตาและไตไม่ได้ก็จะทำให้ไตวายและตามัวได้
- หัวใจเปรียบเหมือนปั๊มน้ำที่มีหน้าที่ปั๊มเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกาย หลอดเลือดเปรียบเหมือนท่อน้ำที่มีอยู่ทั่วร่างกาย หากคนไข้เป็นความดันโลหิตสูงแล้วไม่สามารถควบคุมความดันได้ ก็อาจจะทำให้ท่อน้ำเล็กๆบางท่อแตกได้ พอท่อแตกเลือดก็ไหลออกมาอาจทำให้เป็นอัมพาตได้
- การที่ผู้ป่วยรับประทานยาโรคเรื้อรังไม่ต่อเนื่องก็เปรียบเหมือนการรดน้ำต้นไม้ หากวันนี้เราหยุดรดน้ำต้นไม้ก็จะตาย พอต้นไม้ตายทีนี้เราจะรดน้ำอย่างไรมันก็ไม่ฟื้นขึ้นมาแล้ว เปรียบเหมือนถ้าเราหยุดยาก็จะสายเกินที่จะแก้ได้แล้ว
หากเภสัชกรท่านใดมีข้อมูลอยู่หรือว่าทราบว่ามีหนังสือหรือ คู่มือ หรือ แผ่นพับใด มีข้อเหล่านี้อยู่ช่วยตอบกระทู้นี้ด้วยนะค่ะ
ด้วยความเคารพอย่างสูง